8 Kasım 2010 Pazartesi

TİYATRO ARAŞTIRMA LABORATUARI ÇALIŞMA YÖNERGESİ 1988


1. BÖLÜM

KURULUŞ


MADDE 1


İstanbul Büyük Şehir Belediye Başkanlığı, Şehir Tiyatroları Müdürlüğünün 23.10.1987 tarih ve S/1066 sayılı onay yazıları doğrultusunda kurulan ve İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları Yönetmeliğinin 2 numaralı amaç maddesindeki "Türk Tiyatrosu'nun geleceğe yönelik yaratıcı atılımlarına önderlik etmek amacıyla kurulmuştur.


Tiyatro Araştırma Laboratuarının işlerliği, tiyatroyu vareden değişik öğeler (yazar - yönetmen - sahne tasarımcısı - kuramcı - eleştirmen - oyuncu - seyirci) arasındaki yaratıcı ilişki ve dengeyi bilim, düşün ve diğer sanat dallarındaki çağdaş verilerin ışığında araştırmak ve ortaya çıkan tiyatrosal ürünleri sergilemek için eğitim ve denemeler yapan bir kuruluştur.


AMAÇ


MADDE 2


Tiyatro Araştırma Laboratuarı, batı ülkelerinde bile eksikliği duyulan, şimdiye kadar insan üzerine yapılan, düşünsel-sanatsal-bilimsel disiplinlerin toplamı dışında, çağdaş insana özgü bir bakış açısı getirmeye çalışmaktadır.


Bu nedenle de insanın zengin varlıksal kaynaklarını düşünsel-sanatsal-bilimsel konumda "yaratıcılık" açısından yeniden ele alır.


Günümüzde gerçek özbenliğini arayan tiyatronun geniş olanaklar alanı içinde çağdaş insanı bütün zenginlikleriyle ortaya koymayı kendine uğraş edinen bütünüyle eğitsel bir amaca yöneliktir.


MADDE 3


Tiyatro Araştırma Laboratuarı bu amacına değgin olarak, bütün sanatsal ve kültürel etkinliklerini de kapsayacak olan;


a) Şimdiye kadar geliştirilen, tiyatro eğitim disiplinlerini gözönüne alarak, çağdaş sanatın amacına yatkın olarak, ön lisans, lisans ve lisans üstü drama-tiyatro eğitbilim çalışma birimini oluşturur.


b) Yüksek okul düzeyinde tiyatro sanatına yatkın gençlerden oluşan gençlik tiyatro birimi gibi birimler açar ve bu birimleri olanakları doğrultusunda genişletir.


c) Ayrıca, bilim adamları koordinatörlüğünde çocukların yaratıcılıklarını teşvik ederler, kendilerinin oluşturacakları bir oyunu ya da oyunları sergileme çalışmaları yapar ve bu anlayışı okullara yaymaya çalışır.

İLKELER


MADDE 4


Tiyatro Araştırma Laboratuarı, tarihsel süreç içinde gelişen ve dramadan tiyatro sanatına kadar uzanan çok yönlü bir eğitim alanından hareketle, çağdaş insanın yaratıcılık gücünü harekete geçiren bir drama anlayışına yönelmeyi ilke edinir. Buna değgin olarak,


a) İnsanın dramatik oluşumuna yeni bir içerik kazandıracak olan alternatif (öteki) tiyatronun olanaklar alanında kendine özgün bir boyut yaratmayı hedef alır.


b) Bireyin "yaratıcı" işlevselliğinden yola çıkarak, kendi özbenliğini bulma aşamasında hızla değişmekte olan çağdaş tiyatronun gerçek yaratıcılık kaynaklarını araştırır.


c) Yazılı metnin tasarımsal dünyasından, "burada ve şimdi" oluşan çağdaş insana yönelerek, onu iletişimsizlik ve etkileşimsizlik kıskacından kendi yaratıcı varlığına döndürecek yeni dramatik yapının eğitimini gerçekleştirmeye çalışır.


d) Toplumumuzda eksikliği duyulan düşünsel alt-yapıyı oluşturmaya, bunun sonucu olan estetik düşünceyi ve buradan kaynaklanan tiyatro anlayışını belirlemeye çalışır.



MADDE 5


Tiyatro Araştırma Laboratuarı, ilkesel olarak ele aldığı bütün bu düşünsel-sanatsal- bilimsel oluşumları kuran ve uygulama alanına getirebilmek için, derin bir dünya görüşüne, zengin ve yaratıcı kültürel özelliklere sahip, gerek yurt içinden, gerekse yurt dışından kişiler ve kurumlarla ilişki kurar, gereğine göre onları bünyesine katar, daha önemlisi bu özelliklere yatkın, bu özelliklerle bütünleşebilecek dinamik genç elemanlarla çalışmayı ilke olarak benimser.



2. BÖLÜM


ÇALIŞMA BİRİMLERİ VE YÖNTEM


MADDE 6


Tiyatro Araştırma Laboratuarı, amaç ve ilkeler maddelerinde belirlenen esaslara göre çalışmalarını, geniş boyutlar içeren şu ana birim dallarında yürütür:


a) Bilimsel ve kültürel Araştırma Birimi

b) Deneysel Araştırma, Uygulama ve Eğitim Birimi

c) Tiyatro eğitbilim, Tanıtma ve Yayın Birimi








MADDE 7


BİLİMSEL VE KÜLTÜREL ARAŞTIRMA BİRİMİ


Bilimsel ve Kültürel Araştırma Birimi "dinamik düşünme" ve "yaratıcılık" bazında çağdaş insanı araştırır. Çağdaş insanın tanımında, tiyatro sanatına yönelir ve bu yönelimi, bilimde, düşünde, kültürde gerçekleştirerek, özellikle tiyatro sanatının öz kaynaklarına varmayı amaçlar. Buna değgin olarak,


a) Bilimde İnsan

İnsanın özü konusunda deneysel yöntemlere ve bilimsel gerçekliğe dayanarak düzenli bir bilgi birikimi oluşturur. Bunu, insanla doğa, insanla toplum, insanla insan boyutlarında araştırmalar yapan bütün bilgi dallarında inceler. Örneğin, doğa bilimleri, toplum bilimleri, insan bilimleri...


b) Düşünde İnsan

Daha çok insanı reel dünya ile olan ilişkilerinde bilgilendiren ve olayları somutlayan bilimsel araştırmaların tek tek yöntemlerini, ilkelerini, varsayımlarını, yalnız duygularla değil, zihinsel olarak da tasarlayan felsefelere dayalı araştırmalar yapar. Örneğin, bütün felsefesel akımlar ve bütün zihinsel faaliyetleriyle insan...


c) Kültürde İnsan

Evrensel ve ulusal insan topluluklarına özgü geliştirilmiş ve geliştirilmekte olan sanatların tümü üzerinde araştırmalar yapar. Bu araştırmalar ışığında tiyatro sanatını irdeler, tarih süresince gelişen insan yaratımlarının önemli boyutlarını araştırarak "burada ve şimdi" oluşan çağdaş insanın tanımını yapar. Örneğin bütün sanatlar, dilbilim, göstergebilim, kültürel antropoloji, davranış psikolojisi, sosyometri, biyoritmik araştırmalar...


MADDE 8


DENEYSEL ARAŞTIRMA, UYGULAMA VE EĞİTİM BİRİMİ


Bilimsel ve Kültürel Araştırma Birimi'yle düşünsel ve organik bir bağıntı içinde çalışır. Bu birimden gelen verileri deney alanına taşır, ayrıca deneyin getirdiği pratik bilgileri gösterime hazır hale getirecek uygulama çalışmalarını yürütür. Bütün bunlara işlerlik kazandıracak bölümlemeler şunlardır:


a) Atölyeler

Özgün yaklaşımların çalışma alanlarıdır. Tiyatrosal öze değgin bilgi birikimlerini, bu bilgilere çeşitli boyutlarda yaklaşımlar getiren "yaratıcı yorumcularla" araştırır. Bazen ortak öz, birkaç yorumcuyla ayrı ayrı atölyelerde ele alınarak o özün değişik boyutlarının irdelendiği çalışmalar yapılır.


b) Birim İçi Seminerler

Tiyatrosal yeni özler üzerine değişik atölyelerde yapılan çalışmalar, diğer birimlerin uzmanlarının da katıldıkları birim içi seminerlerde, o çalışmanın yorumcusu tarafından açıklanarak tartışma alanına alınır. Ele alınan atölye çalışmasının düşünsel yapısı topluca yapılan birim içi seminerlerde irdelenerek sağlıklı bir senteze varılır.



c) Birim İçi Uygulamalar

Birim içi seminerlerde ortaya çıkan tiyatrosal öze değgin yaklaşımlar, her yorumcunun her yorumcunun atölyesinde yaptığı sahnesel düzenlemeler ve yaratımların sonucunda, bu kez yine diğer bilimlerin uzmanlarının katıldıkları birim içi uygulamalarda gösterim alanına getirilir.


MADDE 9


TİYATRO EĞİTBİLİM, TANITMA VE YAYIN BİRİMİ


Drama-tiyatro eğitbilimi çalışma birimlerinin gereğine uygun olarak çalışma alanlarını ve bunların yöntemini oluşturur, ayrıca gerek Bilimsel ve Kültürel Araştırma Birimi'nin gerekse Deneysel Araştırma, Uygulama ve Eğitim Birimi'nin çalışmalarını içeren yazım ve tanıtım çalışmalarını yürütür. Bunlar için gerekli bölümlemeler şunlardır.


a) Drama- Tiyatro Eğitbilimi

Genç sanatçı adayları ile onların eğitimine ilişkin çalışma alan ve yöntemlerini hazırlar. Ayrıca yüksek okul, lisans ve lisans üstü düzeyinde tiyatro sanatına yatkın öğrencilerin çalışma biriminin yöntemlerini hazırlar. Örneğin gençlik tiyatro birimleri gibi yapılar kurar.


b) Broşür, Dergi, Kitap Bölümü

Tiyatro Araştırma Laboratuarı'nın bütün çalışmaları, belirlenecek zamanlarda ve çalışmaların gereksinmelerine göre broşür, dergi ve kitaplar aracılığıyla duyurulur. Bunların yayını, düzenlenmesi ve dağıtımı için gerekli kadrolaşma sağlanır.


c) Metin Yazarlığı, Tanıtım, Radyo, TV, Basın

Bütün bu yayınların çevirmenleri, yazarları, Tiyatro Araştırmaları Laboratuarı'nın sanatsal ve düşünsel anlayışının özünü bilinçli olarak kavramış kişilerden oluşturulur. Bunların arasında oyun metni yazarlarının, laboratuarın anlayışına uygun olarak yetiştirilmeleri ayrıca önemli bir özellik taşır.



3. BÖLÜM


KÜLTÜREL VE SANATSAL ETKİNLİKLER


MADDE 10


Tiyatro Araştırma Laboratuarı, varlığını oluşturan çalışma birimleri ve bunların çalışma yöntemleri doğrultusunda ürettiği tiyatrosal öze değgin düşünce ve uygulamaları gerçekleştirmek amacıyla,


a) Yurt içindeki bilim ve sanat kurumlarıyla üniversiteler ve bunlara bağlı kuruluşlarla ilişkiler kurar,


b) Yurt dışında çağdaş tiyatro araştırmalarına dönük çalışmalrı yürüten topluluk, kurum ve kişilerle karşılıklı kültürel- sanatsal ilişkilerde bulunur,


c) Laboratuarın kendi çalışma alanlarını ilgilendiren ve bu çalışmalara katkıda bulunacağına inandığı sanatsal ve düşünsel yaklaşımlara araştırma olanağı tanır,

d) Diğer sanat dallarıyla ilişkiler kurar, bütün bu sanatların tiyatro sanatıyla olan ortak noktaları konusunda onlarla düşünce alışverişinde bulunur,


e) Tiyatro sanatıyla ilgili kültürel ve sanatsal araştırma ve uygulamalarını kamuya iletmek üzere ulusal ve Uluslar arası bazda konferanslar, açık oturumlar, seminerler düzenler ya da başka kuruluşlar tarafından düzenlenen aynı türdeki etkinliklere katılır,


f) Özellikle üniversiteler ve diğer okulların genç sanat topluluklarına ya da çağdaş insanı ve onun sanat gereksinimini bilinçli olarak algılayabilme olanağından yoksun kalan genç izleyicilere, belli süreler içerisinde oluşturulacak söyleşi ve gösteri günleri hazırlar ve bunları kendi sanatsal amaç ve ilkeleri doğrultusunda onlara sunar.



4. BÖLÜM


YÜRÜTME


MADDE 11


Tiyatro Araştırma Laboratuarı şu esaslara göre yürütülür:


a) Tiyatro Araştırma Laboratuarı, 1 başkan ile laboratuarın ana birim dallarının başkanlarından oluşur.


b) Tiyatro Araştırma Laboratuarı başkanı ile laboratuarın ana birim dalları (3 birim) başkanları bir araya gelerek Tiyatro Araştırma Laboratuarı Yürütme Kurulu'nu oluştururlar.


c) Başkan ve ana birim başkanları her ne kadar kendi birim dallarından sorumlu olsalar da, gerekli görülen durumlarda laboratuarın işleyiş biçimine uygun olarak, hepsi birbirleriyle bağıntılı sanatsal bir bütünlenmenin gereğine göre çalışırlar.


MADDE 12


Yürütme Kurulunun görevleri şunlardır:


a) Yıllık çalışma programlarını hazırlamak,


b) Aylık çalışma raporlarını incelemek ve karara bağlamak,


c) Yeni öneriler üzerinde görüşüp karara varmak,


d) Laboratuar için gerekli elemanlara çalışma olanağı sağlamak,


e) Yürütme Kurulu olarak haftada bir kez toplantı yapmak, gerekli hallerde, başkanın önerisiyle toplantı sayısını arttırmak,


f) Başkanın bulunmadığı toplantılarda, başkanın tayin edeceği ana birim başkanlarından biri toplantıya başkanlık eder.


g) Ana birim başkanlarından birinin bulunmadığı toplantılara ise başkan vekalet eder.

h) Yürütme kurulunda alınan kararlar ve bunlara bağlı isteklerle faaliyet raporları kurul başkanınca bağlı olduğu yönetimin bilgilerine sunulur.


i) Bütün Yürütme Kurulu kararları oy çokluğuna göre alınır.



5. BÖLÜM


ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER


MADDE 13


Tiyatro Araştırma Laboratuarı Yürütme Kurulu, çalışmalarda verimliliği arttırmak, düşünsel ve sanatsal faaliyetlerine daha sağlıklı yön verebilmek amacıyla, gerekli gördüğü hallerde başvurabileceği danışma kurulları oluşturur.


MADDE 14


Bu yönergede yapılacak her türlü değişiklikler, Tiyatro Araştırma Laboratuarı Yürütme Kurulu'nun yetkisi içerisindedir.


MADDE 15


Bu yönergede belirlenen bütün çalışmalar ve etkinlikler, Tiyatro Araştırma Laboratuarı Yürütme Kurulunca hazırlanacak bir iç tüzük uyarınca yürütülür.